Overzicht columns

Speciale Columns

Aandacht voor bescherming van de bodem blijft actueel

Datum: 03 april 2025
Auteur: Tjeerd van der Meulen

De vondst van gifvaten onder woningen in Lekkerkerk was in 1980 de 'wake-up call' om in snel tempo wetgeving te ontwikkelen voor de bescherming van de bodem, naast de al bestaande sectorale wetgevi... Lees meer

Ministerie van I&W publiceert Handreiking Zorgplicht onder artikel 13 Wet bodembescherming bij bodemverontreiniging met PFAS

Datum: 02 april 2025
Auteur: Katrien Winterink en Mathijs Peters

Met de toenemende focus op PFAS-verontreiniging in de Nederlandse bodem, lopen steeds meer bevoegde gezagen tegen vragen aan over de wijze waarop met deze PFAS-verontreiniging moet worden omgegaan.... Lees meer

Energietransitie voor bedrijven: van reguleren naar samenwerken

Datum: 10 juli 2024
Auteur: Victor van Ahee

De energietransitie vraagt veel van de samenleving, zoveel is inmiddels wel duidelijk. Het laaghangend fruit is inmiddels geplukt en de resterende maatregelen om te verduurzamen worden complexer en... Lees meer

Het bijwonen van internationale klimaatonderhandelingen: observaties en overwegingen

Datum: 20 juni 2024
Auteur: Sjoerd Bakker

Van 3 tot en met 13 juni vonden in Bonn onderhandelingen plaats over de (technische) uitvoering van het VN-klimaatverdrag. Deze onderhandelingen van de verdragspartijen kennen een lange traditie va... Lees meer

Het potentieel van het omgevingsplan bij verduurzaming van de gebouwde omgeving

Datum: 01 mei 2024
Auteur: Jacco Karens

Gemeenten staan voor enorme uitdagingen om de klimaat- en energiedoelen van ‘Parijs’ te realiseren in de lokale context. Maar hoe vertaal je die doelstellingen naar regels? Met het omgevingsplan ku... Lees meer

Verduurzaming van woningen: vleermuizen en vogels tussen de wal en het schip

Datum: 23 april 2024
Auteur: Sander Kole

De aarde warmt in een hoog tempo op. In het klimaatakkoord van Parijs zijn afspraken vastgelegd om een verdere stijging van de gemiddelde temperatuur op aarde te voorkomen. De energietransitie vorm... Lees meer

Het claimen van CO2-compensatie: niet langer wenselijk?

Datum: 11 april 2024
Auteur: Sjoerd Bakker

Compensatie van CO2-uitstoot wordt door de tegenstanders ervan vaak als greenwashing weggezet. Op 20 maart jl. hebben zij een juridische overwinning behaald. KLM werd door de Rechtbank Amsterdam na... Lees meer

EU Natuurherstelverordening is er bijna

Datum: 05 maart 2024
Auteur: Harm Dotinga

De EU Natuurherstelverordening nadert de eindstreep. Het Europees Parlement heeft vorige week zijn goedkeuring gegeven aan het definitieve akkoord op de Natuurherstelverordening dat eerder werd ber... Lees meer

Warmtetransitie en omgevingsplan

Datum: 31 oktober 2023
Auteur: Michelle de Rijke en Pauline van Aardenne

Inleiding In het Klimaatakkoord (2019) zijn afspraken gemaakt gericht op het broeikasgassen-vrij maken van de gebouwde omgeving. Daartoe moeten woningen en andere gebouwen worden geïsoleerd of aar... Lees meer

Short report of the conference Law and the End of Anthropocentrism. Judiciary and Climate Change. Ecocide as an International Crime

Datum: 28 maart 2023
Auteur: Julian Boer, Utrecht University

Last week the conference Law and the End of Anthropocentrism. Judiciary and Climate Change; Ecocide as an International Crime took place at the Paushuize in Utrecht, jointly organized by UCWOSL and... Lees meer

Mobiliteitssector moet grote bijdrage leveren aan klimaatdoelstellingen: wat staat haar te wachten en wat wordt de rol van de Omgevingswet die op 1 januari 2024 in werking treedt?

Datum: 16 maart 2023
Auteur: Jan Reinier van Angeren en Valérie van 't Lam

Mobiliteit heeft een aanzienlijk aandeel in de totale emissie van broeikasgassen in Nederland. De uitstoot daalt geleidelijk, maar niet snel genoeg. In het Coalitieakkoord is tussen VVD, D’66, CDA... Lees meer

Politiek akkoord over de LULUCF-verordening

Datum: 18 november 2022
Auteur: Sjoerd Bakker

Op 11 november jl. bereikten het Europees Parlement en de Raad een politiek akkoord[1] over het wijzigingsvoorstel voor de LULUCF-verordening.[2] Bas Eickhout, Europarlementariër en voorzitter tijd... Lees meer

De Vereniging voor Milieurecht is jarig!

Datum: 17 augustus 2022
Auteur: Marleen van Rijswick

De VMR heeft mij veel gebracht en is verweven met mijn werkzame leven als milieujurist. Dat begon al als student, toen ik gebruik maakte van het studentlidmaatschap en ik veel had aan de boeken die... Lees meer

Concept actualisatie energiebesparingsplicht onder Bal en Bbl

Datum: 10 januari 2022
Auteur: Alisa Stoetman en Kars de Graaf

Inleiding Het ministerie van Economische Zaken en Klimaat bereidt een actualisatie voor van de energiebesparingsplicht in onder meer het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl) en het Besluit activi... Lees meer

Milieudefensie et al. v. Royal Dutch Shell plc.

Datum: 27 mei 2021
Auteur: Iva Lea Aurer

Historic judgement rendered by the District Court of the Hague on May 26, 2021 represents the new understanding of corporate liability in regards to the risk of harm caused by their contribution to... Lees meer

Procedures tegen verduurzaming in het huidige stikstofklimaat; tijd voor een Deltaplan Verduurzaming?!

Datum: 13 april 2021
Auteur: Marieke Kaajan

In een column die begin maart op deze website werd geplaatst (Wet stikstofreductie en natuurverbetering een feit) ging Ralph Frins in op de wet stikstofreductie en natuurverbetering. Hij concludeer... Lees meer

De energietransitie is niet groen genoeg!

Datum: 01 april 2021
Auteur: Harm Dotinga

De energietransitie is noodzakelijk om de klimaatcrisis aan te pakken, maar om echt groen te zijn moet de natuur niet het kind van de rekening worden. Dat dreigt helaas wel te gebeuren. Recent onde... Lees meer

Op zoek naar het juiste instrumentarium voor aangescherpte emissiereductiedoelen op weg naar een klimaatneutrale Europese Unie

Datum: 01 april 2021
Auteur: Marjan Peeters

Het jaar 2030 wordt gezien als een belangrijke mijlpaal op weg naar een klimaatneutrale Europese Unie. Deze klimaatneutraliteit zou uiterlijk in 2050 bereikt moeten worden. Echter, reeds dit jaar –... Lees meer

Wat betekent het Urgenda-arrest in het bestuursrecht?

Datum: 01 april 2021
Auteur: Ben Schueler

De Urgenda-zaak, waarin de Hoge Raad in 2019 een veelbesproken arrest wees, is inmiddels wereldberoemd geworden.[1] In die zaak is een op de staat rustende zorgplicht aan het licht gekomen. Deze zo... Lees meer

Wet stikstofreductie en natuurverbetering een feit

Datum: 09 maart 2021
Auteur: Ralph Frins

In navolging van de Tweede Kamer heeft ook de Eerste Kamer het wetsvoorstel stikstofreductie en natuurverbetering aangenomen. Daarmee is de wettelijke verankering van de op 24 april 2020 gepresente... Lees meer

Toenemende aandacht voor bodemdaling

Datum: 01 maart 2021
Auteur: Martijn van Gils

Bodemdaling staat de laatste tijd steeds meer in de belangstelling. In september 2020 verscheen een rapport van de Raad voor de Leefomgeving en Infrastructuur, met de niet mis te verstane titel Sto... Lees meer

Worden particuliere ondernemingen steeds vaker aansprakelijk gesteld voor schade door klimaatverandering?

Datum: 16 februari 2021
Auteur: Edward Brans en Marije van Mannekes

Wereldwijd is er een enorme toename aan klimaatzaken. In totaal zijn er al meer dan 1.450 aanhangig gemaakt. Hoewel veel van deze procedures zich tegen overheden richten, lijkt ook sprake te zijn v... Lees meer

Adaptatie aan klimaatverandering in Nederland

Datum: 10 februari 2021
Auteur: Herman Kasper Gilissen en Marleen van Rijswick

Inleiding Klimaatadaptatie is een actueel en noodzakelijk thema. Zo vond op 25 januari jl. de Climate Adaptation Summit plaats en vierden we in de aanloop daarnaartoe de week van de klimaatadaptat... Lees meer

De kansen van flexibiliteit in de Omgevingswet voor duurzame ontwikkeling

Datum: 05 februari 2021
Auteur: Lianne Barnhoorn en Rieneke Jager

Flexibiliteit wordt in de Omgevingswet genoemd als antwoord op de steeds complexere opgaven in de fysieke leefomgeving en als middel om de duurzame ontwikkeling te bevorderen. Maatwerkvoorschriften... Lees meer

Het belang van de nationale en Europese klimaatplan- en monitoringsmechanismen

Datum: 29 januari 2021
Auteur: Edward Brans en Mathijs Peters

Met het Akkoord van Parijs heeft de internationale gemeenschap tot doel gesteld om de opwarming van de aarde te beperken tot 2 graden ten opzichte van het pre-industriële tijdperk – waarbij ernaar ... Lees meer

Welke (internationale) doelen ziet Nederland zich gesteld bij de opgave het niveau aan broeikasgassen terug te dringen?

Datum: 26 januari 2021
Auteur: Edward Brans en Marije van Mannekes

Nederland staat voor een enorme uitdaging waar het betreft het terugbrengen van de uitstoot van broeikasgassen. De recent verschenen bundel ‘2030: Het juridische instrumentarium voor mitigatie van ... Lees meer

OESO due diligence. De sleutel tot het beteugelen van door multinationale ondernemingen veroorzaakte negatieve klimaateffecten?

Datum: 19 januari 2021
Auteur: Martijn Scheltema

De OESO (Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling) heeft in 1972 de OESO-richtlijnen voor multinationale ondernemingen opgesteld die inmiddels door 48 landen (waaronder bijna alle ... Lees meer

Duurzaamheidsvoorschriften bij verbouw; de vrijwilligheid voorbij?

Datum: 05 januari 2021
Auteur: Jacco Karens

Wel urgentie, geen verplichting Het klimaatbeleid onderkent de grote urgentie van verduurzaming van de gebouwde omgeving getuige de ambitie om in 2030 1,5 miljoen gebouwen te hebben verduurzaamd. ... Lees meer

Het belang van monitoring van het klimaatbeleid: zwemmen of verzuipen?

Datum: 17 november 2020
Auteur: Sanne Akerboom

Het belang van monitoring van het klimaatbeleid: zwemmen of verzuipen? Het belang van de effectiviteit van beleid was nog nooit zo groot: in een kleine 30 jaar tijd moet wereldwijd de uitstoot van... Lees meer

Corona en milieurecht

Datum: 11 mei 2020
Auteur: Jonathan Verschuuren

De snelle mondiale verspreiding van de infectieziekte Covid-19 door het SARS-CoV-2 virus doet de wereld op zijn grondvesten schudden. Velen noemen het de grootste gezondheidscrisis sinds de Spaanse... Lees meer

De stikstofcrisis is tragisch, maar oplosbaar

Datum: 05 februari 2020
Auteur: Chris Backes

Het terugdringen van de veel te hoge stikstofbelasting is in de afgelopen decennia een strijd met vallen en opstaan (en weer vallen) geweest. Op dit moment liggen wij helemaal op de grond, maar ops... Lees meer

Wolven doden om ze te beschermen? Het mag, maar niet zomaar

Datum: 01 november 2019
Auteur: Arie Trouwborst

Op 10 oktober 2019 deed het Hof van Justitie van de EU voor de tweede keer uitspraak in een zaak rond wolvenjacht in Finland (C-674/17). Net als in 2007 (C-342/05) is het weer wat duidelijker gewor... Lees meer

Flexibiliteit versus rechtszekerheid, een les voor het omgevingsplan

Datum: 06 juni 2019
Auteur: Regina Koning

Het stof is onderhand alweer enigszins neergedaald na de uitspraak van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State op 30 april 2019 ( (ECLI:NL:RVS:2019:1398) waarin het bestemmingsplan me... Lees meer

Toekomstperspectief programmatische aanpak

Datum: 03 december 2018
Auteur: Ralph Frins

Het toekomstperspectief van het instrument programmatische aanpak Inleiding In de vorige column ter voorbereiding op de VMR-studiemiddag ‘Het PAS-arrest van het Hof van Justitie – hoe nu verder?... Lees meer

Het PAS-arrest gaat niet alleen over stikstof!

Datum: 08 november 2018
Auteur: Marieke Kaajan

Inleiding Op 7 november jl. beantwoordde het Hof van Justitie (HvJ) de vragen die door de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State (ABRVS) zijn gesteld over de Programmatische Aanpak Sti... Lees meer

PAS een jaar later. Waar staan we nu?

Datum: 17 mei 2018
Auteur: Ralph Frins

PAS een jaar later. Waar staan we nu? Inleiding Het is inmiddels een jaar geleden dat de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State (hierna: de Afdeling) twee verwijzingsuitspraken met be... Lees meer

Monsanto Tribunaal: mensenrechten geschonden en ecocide

Datum: 21 augustus 2017
Auteur: Jan Juffermans

Monsanto Tribunaal: mensenrechten geschonden en ecocide Op 18 april 2017 presenteerden vijf rechters hun conclusies in de vorm van een ‘Advisory opinion’. Vele internationale getuigen werden verh... Lees meer

PAS op de plaats....en nu?

Datum: 01 mei 2017
Auteur: Ralph Frins

PAS op de plaats….en nu? Inleiding Op woensdag 17 mei heeft de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State (hierna: de Afdeling) de eerste twee inhoudelijke uitspraken met betrekking tot h... Lees meer

Belangrijke uitspraak over de kruimelgevallenlijst en artikel 5 lid 6 van Bijlage II bij het Bor

Datum: 01 december 2016
Auteur: Rachid Benhadi

Op 7 december 2016 (ECLI:NL:RVS:2016:3279) heeft de Voorzieningenrechter van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State een voor de ontwikkelingspraktijk belangrijke uitspraak gedaan ove... Lees meer

The Dutch Climate case, a critical analysis.

Datum: 01 juli 2015
Auteur: Ted Thurlings

On Wednesday the 24th of June the Dutch District Court of The Hague gave judgment on a ground-breaking Climate case, brought about by the organization Urgenda and nearly 900 concerned citizens. Urg... Lees meer

Het milieurecht van de toekomst: als het maar werkt?

Datum: 01 juni 2015
Auteur: Hans Vedder en Lorenzo Squintani

Deze vraag haakt aan bij de Engelse naam waaronder een aantal lidstaten van de Europese Unie samenwerkt aan het ontwerpen van het milieurecht van de toekomst: Make It Work. Dit project, dat onder m... Lees meer

Make it work

Datum: 01 juni 2015
Auteur: Josien Stoop en Jan Teekens

“Betere regelgeving voor betere resultaten” is de titel van de Mededeling van de Europese Commissie over Better Regulation. Dat sluit bijzonder goed aan bij de doelstelling van het project Make it ... Lees meer

Wereldnieuws: Rechtbank Den Haag beveelt de Staat om broeikasgasemissies te reduceren

Datum: 01 juni 2015
Auteur: Marga Robesin

Het kan u bijna niet ontgaan zijn. Het nieuws over de uitspraak van de Rechtbank Den Haag in de klimaatzaak van Urgenda ging woensdagochtend 24 juni 2015 als een lopend vuurtje de hele wereld rond.... Lees meer

Aardbevingen in Groningen

Datum: 13 januari 2014
Auteur: Kars de Graaf en Martha Roggenkamp

Aardbevingen in Groningen Martha Roggenkamp en Kars de Graaf[1] De gaswinning in Groningen en de gevolgen daarvan voor de fysieke leefomgeving houden de gemoederen behoorlijk bezig. Ondanks het ... Lees meer

Columns Werkgroep Mondiale duurzaamheid en recht

Grote uitstoters broeikasgassen in principe aansprakelijk voor klimaatschade: de zaak Lliuya t RWE

Datum: 04 juni 2025
Auteur: Wybe Douma

Inleiding In Duitsland werd op 28 mei jl. een uiterst belangrijke uitspraak gedaan in een civielrechtelijke zaak tegen de energiemaatschappij RWE.[1] De zaak werd aangespannen door de in Peru woon... Lees meer

Aanfluiting voor Nederland: geen plannen en uitstel voor biodiversiteit

Datum: 03 december 2024
Auteur: Niels Hoek

De achteruitgang van de biodiversiteit is (weer) opgeschaald. Volgens het Living Planet Rapport van 2024, is sinds 1970 wereldwijd 73% van het wild verdwenen.[1] De druk om deze trend te doorbreken... Lees meer

Uitstel Ontbossingsverordening (EUDR) onverstandig en kortzichtig

Datum: 05 november 2024
Auteur: Wybe Douma

Inleiding De Europese Verordening ontbossingsvrije producten (EUDR)[1] heeft tot doel ontbossing te verminderen. Vanaf eind 2024 zou voor een reeks producten die in de EU op de markt worden gebrac... Lees meer

VN Summit of the Future: baanbrekend of mislukt?

Datum: 04 november 2024
Auteur: Marga Robesin

Tijdens de Summit of the Future heeft de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties op 22 september 2024 het Pact for the Future aangenomen.[1] De VN noemt het een ‘Ground-breaking Pact for the F... Lees meer

Groene claims een stap verder gebracht

Datum: 02 juli 2024
Auteur: Gerbrich Kozijn

Het is nog de vraag hoe de nieuwe Groene Claims Richtlijn[1] uiteindelijk uit de ‘wet-strijd’ komt. Over deze Richtlijn (hierna: GCR) schreef ik eerder een column waarin ik het doel van de GCR en b... Lees meer

De Corporate Sustainability Due Diligence Directive (CSDDD) is een feit en nu de implementatie

Datum: 03 juni 2024
Auteur: Janneke Bazelmans

Op 24 mei 2024 stemde de Europese Raad[1] in met de Europese Richtlijn over internationaal maatschappelijk verantwoord ondernemen (Corporate Sustainability Due Diligence Directive, CSDDD).[2] Het E... Lees meer

De klimaatproblemen vergen slimme verduurzaming van handelsketens

Datum: 05 maart 2024
Auteur: Wybe Douma

Een serieuze klimaatwetenschapper die waarschuwt om niet te overdrijven als het om klimaatverandering gaat, dat is weer eens wat nieuws. Mike Hulme, een Brits sociaal-geograaf, wijst op verschillen... Lees meer

EU stapt dan toch eindelijk uit Energiehandvestverdrag

Datum: 04 maart 2024
Auteur: Laurens Ankersmit

De vertraging om uit het Energiehandvestverdrag te stappen onderstreept de noodzaak voor de EU om meer te doen met haar bevoegdheden om bescherming van buitenlandse investeringen in fossiel tegen t... Lees meer

Duurzaam handelen voor de toekomst

Datum: 30 januari 2024
Auteur: Marga Robesin

Geen woorden, maar daden. Dat lijkt het motto voor 2024 op internationaal niveau. Van 26 februari tot 1 maart 2024 vindt in Nairobi de zesde United Nations Environment Assembly (UNEA-6) plaats. Het... Lees meer

Versterking in aanpak greenwashing: voldoende voor daadwerkelijke verduurzaming?

Datum: 05 december 2023
Auteur: Gerbrich Kozijn

Het afgelopen jaar regende het klachten bij de Reclame Code Commissie over duurzaamheidsclaims van verschillende bedrijven.[1] Daarnaast heeft de Autoriteit Consument en Markt recent nieuwe onderzo... Lees meer

De EU Natuurherstelwet: uitgekleed maar (nog) niet uitgeserveerd.

Datum: 02 oktober 2023
Auteur: Niels Hoek

Het voorstel voor Natuurherstel van de Europese Commissie (EC), zoals geadopteerd in juni 2022, ontbreekt niet aan ambitie.[1] Maar het is inmiddels flink uitgekleed (lees: verzwakt), zowel in het ... Lees meer

Palmolie Perikelen: Houdt het EU biobrandstoffen regime stand voor de Wereldhandelsorganisatie?

Datum: 05 september 2023
Auteur: Natalie Dobson

In 2021 spande Maleisië een zaak aan voor de Wereldhandelsorganisatie (WTO) waarin het de verenigbaarheid van de EU biobrandstoffen regels met het WTO recht betwist (EU Biofuels DS600).[1] Dit volg... Lees meer

Nog onvoldoende ruimte in de richtsnoeren van de Europese Commissie voor duurzaamheidsafspraken binnen het mededingingsrecht

Datum: 27 juni 2023
Auteur: Marga Robesin

Op 1 juni 2023 heeft de Europese Commissie (EC) richtsnoeren gepubliceerd die belangrijk zijn voor verduurzaming van handelsketens. Ze bevatten namelijk een hoofdstuk over mededinging en duurzaamhe... Lees meer

VN mensenrechten-examen Nederland

Datum: 07 juni 2023
Auteur: Janneke Bazelmans

Eind maart jl. zijn de resultaten van het VN-onderzoek naar de status van mensenrechten in Nederland vastgesteld. Afgelopen jaar was Nederland namelijk aan de beurt voor de Universal Periodic Revie... Lees meer

De vervuiler betaalt nog steeds niet

Datum: 04 april 2023
Auteur: Wybe Th. Douma

Stel, je bent het Nederlandse klimaat zat. Dat klimaat van teveel regen, dat klimaat waarin voor de zoveelste keer een vlotte prater die gouden bergen belooft bij de laatste verkiezingen zeer hoge ... Lees meer

Water Action Agenda, geen woorden maar daden na UNWater 2023

Datum: 01 februari 2023
Auteur: Marga Robesin

Dit jaar is 22 maart niet alleen World Water Day, maar ook de start van de UN 2023 Water Conference (nog korter UNWater23) in New York.[1] ‘Effective legislation should be framed to promote the ef... Lees meer

Is het einde van het Energiehandvest in zicht?

Datum: 20 december 2022
Auteur: Laurens Ankersmit

Op 18 oktober 2022 kondigde minister voor klimaatzaken Rob Jetten aan dat Nederland uit het Energiehandvestverdrag stapt. Een belangrijke stap voor het klimaat gezien de arbitrageprocedures op bas... Lees meer

Nieuwe regels tegen greenwashing: een kleine stap in de groene richting

Datum: 29 november 2022
Auteur: Gerbrich Kozijn

De Europese Commissie heeft het afgelopen jaar voorstellen gedaan om duurzame en eerlijke handelsketens in Europa op verschillende vlakken te stimuleren. Zo kondigde zij in februari van dit jaar ee... Lees meer

IMVO wetgeving een update

Datum: 08 november 2022
Auteur: Janneke Bazelmans

IMVO-wetgeving, een update Op 30 november organiseert de VMR een webinar over de voorgestelde Europese Richtlijn over internationaal maatschappelijk verantwoord ondernemen (Corporate Sustainabilit... Lees meer

Een vernieuwde EU-strategie over handel en duurzame ontwikkeling: too little, too late

Datum: 05 oktober 2022
Auteur: Wybe Douma

Sinds 2009 staan er duurzaamheidsbepalingen in EU-handelsverdragen. Daarin worden partijen bij deze verdragen aangespoord om op diverse manieren aan milieubescherming en handhaving te doen, om effe... Lees meer

De waarde van water

Datum: 05 september 2022
Auteur: Marga Robesin

Op 1 september eindigde in Stockholm de Internationale Waterweek 2022. Dit jaar was het thema ‘Seeing the Unseen. The Value of Water’.[1] In Nederland zijn de gevolgen van wekenlange droogte in de... Lees meer

Eerste Kamer: eis een voorbehoud bij CETA

Datum: 08 juli 2022

Het handelsverdrag tussen de Europese Unie en Canada is grotendeels al sinds september 2017 voorlopig in werking. Voorlopig, want de parlementen van de lidstaten moeten er nog mee instemmen, waaron... Lees meer

CETA: kiest de Eerste Kamer voor Grondwet of voor Corporate Takeover?

Datum: 07 juni 2022

Op 31 mei jl. werd Handelsverdrag CETA besproken in de Commissie in de Eerste Kamer. Dat kwam omdat volgens Twitter berichten D`66, VVD, CDA en CU overeenstemming hebben bereikt om vóór CETA te ste... Lees meer

Voorstel Europese Corporate Sustainability Due Diligence Directive niet in lijn met internationale normen en Nederlands IMVO beleid

Datum: 05 april 2022
Auteur: Janneke Bazelmans

Op 23 februari 2022 publiceerde de Europese Commissie dan eindelijk het voorstel voor een Europese Richtlijn voor maatschappelijk verantwoord ondernemen (de Corporate Sustainability Due Diligence D... Lees meer

De Glasgow Declaratie voor eerlijke watervoetafdrukken

Datum: 03 maart 2022
Auteur: Marga Robesin

Gewapende conflicten, corona, klimaatcrisis, biodiversiteitsverlies… en alsof dat allemaal nog niet genoeg is, is er nóg een bedreiging voor het leven op aarde: de toenemende mondiale waterschaarst... Lees meer

Ontwikkelingen Internationaal maatschappelijk verantwoord ondernemen (IMVO): van vrijwilligheid naar bindende regels

Datum: 01 november 2021
Auteur: Janneke Bazelmans

Op 22 juni 2021 organiseerde de VMR een webinar over Zorgvuldigheid voor mens en milieu bij internationaal ondernemen. Tijdens het webinar werd een overzicht gegeven van de ontwikkeling van due dil... Lees meer

Misleidende duurzaamheidsclaims belemmeren verduurzaming

Datum: 04 oktober 2021
Auteur: Marga Robesin

Voor de verduurzaming van productketens spelen consumenten een belangrijke rol. Hun keuze voor bepaalde producten heeft invloed op de manier waarop producenten, retailers en andere spelers in de ke... Lees meer

10 jaar UNGP: tijd voor ambitieuze imvo wetgeving

Datum: 16 juni 2021
Auteur: Janneke Bazelmans

Vandaag is het precies 10 jaar geleden dat de UN Guiding Principles for business and human rights (UNGP) hun intrede in de wereld deden. Deze principles zijn ook wel bekend als het Ruggy framework,... Lees meer

Van liberalisering naar regulering van mondiale ketens voor vlees en palmolie?

Datum: 04 maart 2021
Auteur: Laurens Ankersmit

Wereldwijd neemt ontbossing nog altijd toe, ondanks toezeggingen (onder andere door Nederland en de EU) ontbossing tegen te gaan. De export en import in de EU van vlees en palmolie in het bijzonder... Lees meer

Indonesie stapt naar de WTO om palmolie: wat kan Indonesië bij de WTO voor elkaar krijgen?

Datum: 06 november 2020
Auteur: Laurens Ankersmit

Op 18 maart dit jaar verzocht Indonesië het geschillenorgaan van de WTO (de Dispute Settlement Body ‘DSB’) om een panel een uitspraak te laten doen over de verenigbaarheid van de duurzaamheidscrite... Lees meer

Op naar ambitieuze IMVO-wetgeving!

Datum: 23 oktober 2020
Auteur: Janneke Bazelmans

Internationaal Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (IMVO), staat momenteel hoog op de politieke agenda, zowel in Nederland, de Europese Unie als binnen de Verenigde Naties. Volgens het internati... Lees meer

Oproep om CETA brief aan Eerste Kamer te steunen

Datum: 25 mei 2020
Auteur: Wybe Douma

Oproep om CETA brief aan Eerste Kamer te steunen Wybe Douma Het wetsvoorstel tot goedkeuring van het CETA handelsverdrag met Canada is begin 2020 met een nipte meerderheid door de Tweede Kamer aa... Lees meer

Wetsvoorstel biedt duurzaamheidsafspraken nog onvoldoende ruimte

Datum: 07 april 2020
Auteur: Marga Robesin

Op 4 juli 2019 is het Wetsvoorstel ruimte voor duurzaamheidsinitiatieven (Kamerstukken II 35 247)[1] ingediend bij de Tweede Kamer. Dit voorstel introduceert de mogelijkheid voor ‘de Minister die h... Lees meer

Indonesië start geschillenbeslechtingsprocedure tegen de Europese Unie - duurzame productie van biobrandstoffen en palmolie

Datum: 03 maart 2020
Auteur: Marieke Koekkoek

Op 16 december 2019 diende Indonesië een verzoek om overleg in bij de Wereldhandelsorganisatie ("WHO") met de Europese Unie ("EU"). De aanleiding van dit verzoek was de herziene Europese richtlijn ... Lees meer

Handelsverdrag CETA komt in strijd met onze Grondwet

Datum: 05 februari 2020
Auteur: Meike Terhorst

Op 13 februari as zal de Tweede Kamer debatteren en daarna stemmen over het EU Handelsverdrag met Canada (CETA). Als de ChristenUnie naast de oppositie partijen ook tegen CETA stemt tekent zich een... Lees meer

Duurzaamheidsbepalingen EU handelsverdragen vergen afdwingbaarheid

Datum: 07 januari 2020
Auteur: Wybe Th. Douma

Handelsverdragen tussen de EU en derde landen schaffen importtarieven en andere niet-tarifaire handelsbelemmeringen af. Partijen bij dergelijke verdragen die hun milieu willen beschermen mogen dat ... Lees meer

Op weg naar een internationaal Verdrag Bedrijven & Mensenrechten - Nederland en EU, toon meer ambitie!

Datum: 04 december 2019
Auteur: Janneke Bazelmans

Mensenrechtenschendingen gelinkt aan (internationale) bedrijfsactiviteiten komen herhaaldelijk voor. Denk aan landconflicten, schending van arbeidsrechten of vervuiling van de leefomgeving als gevo... Lees meer

Wet zorgplicht kinderarbeid aangenomen!

Datum: 06 juni 2019
Auteur: Marga Robesin

Op 14 mei 2019 heeft de Eerste Kamer het (initiatief)voorstel voor een Wet zorgplicht kinderarbeid aangenomen.[1] De kranten hebben niet bol gestaan van dit nieuws. Toch is dit een mijlpaal in het ... Lees meer

Grensoverschrijdende milieuschade en mensenrechten

Datum: 17 mei 2018
Auteur: Marieke Koekkoek

Voorkomen grensoverschrijdende milieuschade in relatie tot bescherming van mensenrechten Een mogelijk nieuwe basis voor de extraterrioriale bescherming van mensenrechten Het Inter-Amerikaanse Hof... Lees meer

Wet zorgplicht kinderarbeid, een stap richting concretisering van due diligence voor ondernemingen

Datum: 06 februari 2018
Auteur: Marga Robesin

Vlak voor Kerst 2017 zou de Eerste Kamer stemmen over het initiatiefvoorstel voor een Wet zorgplicht kinderarbeid. Op 19 december is de tweede termijn van de plenaire behandeling van het voorstel e... Lees meer

Dwangsom tegen kap Poolse oerbos?

Datum: 06 september 2017
Auteur: Wybe Douma

Polen besloot grote hoeveelheden bomen te kappen in het Natura 2000 gebied van het Woud van Białowieża om een keverplaag van de zogeheten letterzetter (Ips typographus) te bestrijden. Omdat Polen v... Lees meer

Towards a ‘due diligence’ jurisprudence: The EU Timber Regulation’s requirements in courts

Datum: 21 augustus 2017
Auteur: Wybe Douma

Although the placing of illegally harvested timber on the EU internal market is prohibited already for over four years, the first court cases are appearing only now. Judges in Sweden and The Nether... Lees meer

Public play upon private standards

Datum: 01 juni 2017
Auteur: Enrico Partiti

How European and international economic law enter into voluntary regimes for sustainability (thesis) The emergence, consolidation, and proliferation of private product standards in the domain of ... Lees meer

CETA: een stap voor- of achteruit voor duurzame handel?

Datum: 01 januari 2017
Auteur: Marga Robesin

TTIP en CETA werden in het afgelopen jaar (2016) bekende (of beruchte) afkortingen. Volgens onze rijksoverheid zal de Brede Economische en Handelsovereenkomst CETA[1] de handel tussen Canada en Ned... Lees meer

WTO en duurzame ketens: Wie is er (niet) bang voor de WTO?

Datum: 01 september 2016
Auteur: Janneke Bazelmans

In 2014 presenteerde de Werkgroep Mondiale duurzaamheid en recht een publicatie over de juridische aspecten van duurzame handel. In deze studie is gekeken naar de duurzame handelsketens voor de pro... Lees meer

Duurzame handel stuit op mededingingsrecht

Datum: 01 april 2015
Auteur: Marga Robesin

Wat hebben kolencentrales, kolen en kippen met elkaar gemeen? Naast de beginletter ‘k’ nog twee punten. Ten eerste zijn ze allemaal onderwerp van afspraken gericht op verduurzaming. In het SER Ener... Lees meer

Schoonmaak bij de Round Table of Sustainable Palm Oil

Datum: 01 april 2015
Auteur: Janneke Bazelmans

In mijn bijdrage in het pre-advies 'Duurzame handel in juridisch perspectief ' (VMR publicatie 2014-1) schetste ik het probleem met betrekking tot toezicht en handhaving door de Round Table for Sus... Lees meer

Een wet voor duurzaam ondernemen?

Datum: 01 september 2014
Auteur: Jonathan Verschuuren

Nog lang niet alle multinationals met hoofdkantoren in Amsterdam, London, of New York passen bij hun activiteiten in ontwikkelingslanden de milieunormen toe die bij ons gebruikelijk zijn. Duurzaam,... Lees meer

Nieuwe EU rapportage-eisen inzake financiële transparantie in de winningsindustrie

Datum: 03 maart 2014
Auteur: Steffen van der Velde

In mijn bijdrage voor de VMR-werkgroep ‘Mondiale duurzaamheid en recht’, behandel ik EU Richtlijn 2013/34/EU, welke bos- en mijnbouwbedrijven onderwerpt aan nieuwe regels inzake de openbaarmaking v... Lees meer

EU en VS regelgeving vergeleken: naar een transnationale aanpak tegen de handel in illegaal hout?

Datum: 03 februari 2014
Auteur: Wybe Douma en Marieke vd Kooij

Ontbossing als gevolg van illegale houtkap heeft desastreuse gevolgen voor mens en milieu in ontwikkelingslanden en elders, met name door klimaateffecten. Juridische en andere (bv. vrijwillige) ins... Lees meer

Verduurzaming van de palmolieproductieketen en de rol van het recht

Datum: 02 december 2013
Auteur: Janneke Bazelmans

Palmolie is booming business. Het gebruik van palmolie in de Europese Unie is de afgelopen jaren fors gestegen. Een belangrijke reden voor deze toename zijn de mondiale bevolkingsgroei, de groeiend... Lees meer

Milieurelevante due diligence bij internationaal ondernemen*

Datum: 03 juni 2013
Auteur: Katinka Jesse

Edward Burtynsky fotografeert industriële landschappen. Zijn schrijnende maar prachtige prints tonen plekken van over de hele wereld die door menselijk handelen ingrijpend zijn gewijzigd, zoals de ... Lees meer

Een maatje minder in het nieuwe jaar

Datum: 01 januari 2013
Auteur: Marga Robesin

‘Footprint verkleinen. Ik begin met hele dikke sokken’. Op prullenbakken in Utrecht zag ik onlangs verschillende Loesjeposters over de ecologische voetafdruk. Blijkbaar een actie van ‘The Footprint... Lees meer

Columns Werkgroep VTH

Revisievergunning onder de Omgevingswet: waar is de aanvraag gebleven?

Datum: 01 november 2021
Auteur: Corinne Eringfeld en Sandra Anzion

Milieuvergunningverleners zien het regelmatig. Bedrijven met een oude omgevingsvergunning met daarbovenop een hele sliert van wijzigingsvergunningen met bijbehorende aanvragen. Er is een onoverzich... Lees meer

De bruidsschat: een cadeau om mee aan de slag te gaan!

Datum: 17 december 2020
Auteur: Annelies Soons

De bruidsschat is een set regels die bij inwerkingtreding van de Omgevingswet verhuist van het Rijk naar de gemeenten en waterschappen. De regels voor de gemeenten maken vanaf 1 januari 2022 automa... Lees meer

Milieujuristen let op uw zaak!

Datum: 01 september 2016
Auteur: Anne-Marie Burger

“Feestje voor ruimtelijk ordenaars” kopte het Binnenlands Bestuur op 17 juni 2016. Uit een onderzoek - uitgevoerd onder gemeenteambtenaren - blijkt dat vooral de ruimtelijke ordenaars de stelselwi... Lees meer

Speciale Columns

Columns Werkgroep Mondiale duurzaamheid en recht

Columns Werkgroep VTH

Columns Milieucriminaliteit

Contactgegevens

Privacy en disclaimer

Adres

Social media

Met dank aan